مستندهای مردمی سینماحقیقت چگونه رای آوردند، بازخوانی یک تجربه - مجله سفرنامه دبی

اهدای جایزه مستند برگزیده تماشاگران در جشنواره سینماحقیقت مطابق با مدل تجربه شده در سال های اخیر برگزاری جشنواره ملی فیلم فجر، در همکاری خانه سینما به عنوان نهاد صنفی سینما با مسئولان مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان متولی دولتی این رویداد صورت گرفت و در آیین اختتامیه این رویداد، مستند قلمرو افعی دم عنکبوتی به کارگردانی فتح الله امیری توانست اولین تندیس به این عنوان را از آن خود کند.

در این گزارش ضمن بازخوانی فرمول معین امتیاز برای فیلم های به نمایش درآمده در این رویداد و تغییر ترکیب فیلم های راه یافته به فهرست روزانه آثار برگزیده، تجربه برگزارکنندگان این دوره از جشنواره سینماحقیقت را به مرور گذاشته ایم.

فرمول امتیازدهی به فیلم ها چه بود؟

در روزهای سرانجامی برگزاری دوازدهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت ستاد جمع آوری آرای تماشاگران که متولی جمع آوری و اعلام آرای مردمی این رویداد بود، با صدور اطلاعیه ای فرمول امتیازدهی به فیلم ها بر اساس نظر مخاطبان را تشریح کرد.

مخاطبان جشنواره حین ورود به سالن های نمایش برگه هایی را دریافت می کردند که نام فیلم موردنظر روی آن ها درج شده بود. در کنار درهای خروجی نیز صندوق هایی قرار داشت که سه دریچه خوب، متوسط و ضعیف روی آن تعبیه شده بود و مخاطب براساس نظرش نسبت به مستند اکران شده، برگه ای را که نام فیلم روی آن درج شده در یکی از این دریچه ها می انداخت.

براساس اطلاعیه ستاد جمع آوری آرا تماشاگران، از این مرحله به بعد امتیازدهی به فیلم ها به این روش صورت می گرفت؛ برای هر رای خوب 2 امتیاز، رای متوسط 1 امتیاز و رای ضعیف بدون امتیاز در نظر گرفته می گردد. جمع امتیازهای فیلم تقسیم بر تعداد کل آرا خواهد شد که عددی بین 0 تا 2 به دست می آید سپس با دریافت ضریب 50 امتیاز آن فیلم از صد محاسبه خواهد شد. هر فیلمی که نزدیکترین امتیاز به صد را داشته باشد به عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاگران انتخاب خواهد شد.

فرازوفرودهای یک فهرست روزانه

براساس همین فرمول و با توجه به جدول اکران روزانه، نتایج آرای مخاطبان در سرانجام هر روز، به وسیله ستاد خبری جشنواره در اختیار رسانه ها نهاده شد؛ فرآیندی که در 2 روز منتهی به اختتامیه متوقف شد تا نتایج سرانجامی با تعلیق بیشتر در آن مراسم اعلام گردد.

براساس اطلاع رسانی ستاد جشنواره، آرای روزانه تماشاگران در ایام برگزاری به این صورت اعلام شد:

تا سرانجام روز دوم بهترین فیلم های اسرار دریاچه به کارگردانی آرمین ایثاریان، وَرس به کارگردانی جواد وطنی، مهین به کارگردانی محمدحسین حیدری، آسک ساخته مهدی زمانپورکیاسری و خانه ای برای تو به کارگردان مهدی بخشی مقدم رتبه اول تا پنجم آرا تماشاگران را از آن خود کردند.

در سرانجام روز سوم اما این ترکیب تغییراتی داشت و جوکر (سیاه زخم) ساخته سجاد ایمانی صدرنشین آرا تماشاگران شد و بعد از آن به ترتیب فیلم های آنجا که باد می وزد ساخته مینا مشهدی مهدی، آواز جغد کوچک به کارگردانی مهدی نورمحمدی، در قلمرو افعی دم عنکبوتی ساخته فتح الله امیری و اسرار دریاچه به کارگردانی آرمین ایثاریان، رتبه دوم تا پنجم را از آن خود کردند.

یک روز بعد و در سرانجام روز چهارم نتایج چندان تغییری نداشت و کماکان رتبه اول از آن جوکر(سیاه زخم) بود و مستندهای آنجا که باد می وزد، آواز جغد کوچک، در قلمرو افعی دم عنکبوتی رتبه دوم تا چهار را کسب کردند. در این روز مستندهای اسرار دریاچه آرمین ایثاریان و مهین، به کارگردانی محمدحسین حیدری مشترک به رتبه پنجم رسیدند.

در سرانجام روز پنجم آخرین فهرست رسمی آرای تماشاگران از سوی ستاد جمع آوری آرای تماشاگران به این ترتیب اعلام شد؛ پرسپولیس- شیکاگو ساخته اُرد عطارپور، جوکر (سیاه زخم) به کارگردانی سجاد ایمانی، آنجا که باد می وزد ساخته مینا مشهدی مهدی، در قلمرو افعی دم عنکبوتی ساخته فتح الله امیری و اسرار دریاچه آرمین ایثاریان و مهین محمدحسین حیدری.

بنابر اعلام دبیرخانه در روز ششم آرای تماشاگران اعلام نشد و مجموع آرا در روز هفتم هم در آیین اختتامیه به عنوان آرای نهایی اعلام شد.

بنابر کسب اطلاع خبرنگاران از ستاد شمارش آرای تماشاگران، مجموع آرا در 2 روز سرانجامی به این ترتیب بوده است؛ خانه ای برای تو به کارگردانی مهدی بخشی مقدم، در قلمرو افعی دم عنکبوتی ساخته فتح الله امیری، پرسپولیس شیکاگو به کارگردانی ارد عطارپور، جوکر(سیاه زخم) ساخته سجاد ایمانی و مهین به کارگردانی محمدحسین حیدری.

اصلی ترین تغییر در این فهرست نسبت به روزهای قبل صعود مستند خانه ای برای تو است که به نمایش این فیلم در سالن اصلی در روز ششم ارتباط داشت که طبیعتا تعداد مخاطبان بالاتری درباره آن نظر دادند. اتفاقی که تاثیر معکوس آن به واسطه اکران دو مستند آنجا که باد می وزد و اسرار دریاچه در سالن های کوچک تر، سبب شد این فیلم ها از ترکیب آرا تماشاگران بیرون بمانند.

در روز سرانجامی که عملا معین کننده ترین روز برای معرفی برترین مستند جشنواره دوازدهم از نگاه تماشاگران هم بود تغییرات جدی تری در ترکیب آرا رقم خورد. نمایش فوق العاده فیلم خانه ای برای تو در سالن شماره 6 که ظرفیت کمتری نسبت به سالن اصلی دارد، باعث شد مجموع امتیازهای این فیلم با کاهش روبرو گردد. جوکر به همین ترتیب از جمع پنج فیلم برتر خارج شد و نمایش فوق العاده پرسپولیس شیکاگو در سالن شماره پنج نیز امتیاز این فیلم را کاهش داد.

با این حساب در قلمرو افعی دم عنکبوتی به صدر رفت، مستند مهین که هیچ نمایشی در سه روز سرانجامی جشنواره نداشت به رتبه دوم صعود کرد و اسرار دریاچه هم باردیگر به جمع پنج فیلم بازگشت.

فهرست نهایی که نتایج آن در اختتامیه جشنواره هم اعلام شد به این ترتیب بود؛ در قلمرو افعی دم عنکبوتی ساخته فتح الله امیری، مهین به کارگردانی محمدحسین حیدری، خانه ای برای تو ساخته مهدی بخشی مقدم، پرسپولیس شیکاگو به کارگردانی ارد عطارپور و اسرار دریاچه ساخته آرمین ایثاریان.