بار سنگین محرومیت بر دوش عشایر کرمان - مجله سفرنامه دبی

اما با وجود این ظرفیت ها با مسائل بسیاری به ویژه در زمینه تأمین آب روبرو هستند. به دلیل این که زیرساخت های جامعه عشایری ضعیف است، جمعیت عشایری استان در طی سال های اخیر کاهش یافته که باید فکری اساسی برای آن ها گردد. به گزارش خبرنگاران، یکی از عشایر ایل افسار می گوید: در استان ایلات و عشایر بسیاری داریم. مانند افشار، بچاقچی، پشت کوهی، رایینی، لری، آینه ای و بسیاری دیگر که ایل بچاقچی یکی از بزرگ ترین و معروف ترین ایل های شهرستان سیرجان از توابع کرمان است. اما این قشر از حداقل امکانات برخوردارند. عشایر با مسائلی مانند کمبود آب آشامیدنی و نبود حمام و سرویس بهداشتی روبرو هستند.

وی که می خواهد نامش ذکر نگردد، ادامه می دهد: در گذشته جمعیت عشایری بیشتری دیده می شد، اما وقتی علوفه کافی برای دام وجود ندارد و از سویی دیگر سود فراوریات ما نصیب دلالان می گردد و چیز زیادی عاید ما نمی گردد، طبیعی است این جمعیت کاهش یابد. از طرفی عشایر کرمان آب آشامیدنی کافی ندارند؛ بنابراین وقتی آب برای خودمان کم است طبیعی است به دام های ما هم آب کافی نرسد. وی ادامه می دهد: ما توقع زیادی از دولت و مسئولان نداریم. اما محرومیت های عشایر کرمان بسیار بالاست. باید کمی به ما هم توجه گردد. به ویژه که مسائل بهداشتی فراوانی داریم.

• اشتغال به وسیله گیاهان دارویی و گردشگری

یک کارشناس مالی می گوید: برای اشتغال جوانان عشایر در بخش گیاهان دارویی می توان اقدامات ارزنده ای را انجام داد. می توان به آن ها چگونگی بهره برداری و کشت گیاهان دارویی را آموخت تا منبع درآمدی برای آن ها گردد. سلیم مصطفوی می افزاید: این روزها مردم تمایل بسیاری برای دیدن زندگی عشایر دارند. هرجا به طور اتفاقی در سفرهای خود چادرهای عشایری را می بینند خودرو خود را متوقف می نمایند تا از نزدیک با این نوع زندگی آشنا شوند. اگر برای بهسازی جاده های عشایری استان تدابیری اتخاذ گردد و راه های عشایری استان بازسازی شوند، می توان از این ظرفیت برای گردشگری استفاده کرد. از این طریق عشایر با فروش فراوریات و محصولات خود نیز سودی می برند و درآمدزایی برای آن ها ایجاد می گردد.

• منابع آبی

به گفته مدیر کل امور عشایری استان کرمان تنش آبی موجود زندگی را بر 5 هزار خانوار از 22هزار و 564خانوار عشایری استان سخت و طاقت فرسا نموده و معیشت این قشر مولد را در معرض خطر جدی قرار داده است. رضا نیکزادی اضافه نمود: هرچند بارندگی های انتهای سال گذشته و ابتدای امسال سبب بهبود وضعیت مراتع و افزایش فراوری علوفه شده و به نسبت سنوات قبل منابع آبی را بهبود بخشیده، نوع بارش ها که عمدتاً باران بوده با آغاز فصل تابستان و گرمای شدید، منابع آبی چشمه ها و قنوات را با کاهش میزان آبدهی روبه رو ساخته است. مدیر کل امور عشایر استان کرمان اضافه نمود: همچنین رودخانه های فصلی نیز در حال خشک شدن هستند و از طرفی نیز علوفه مراتع هم خشک شده و عشایر با مسائل عدیده ای در تأمین آب آشامیدنی خود و دام هایشان روبرو شده اند، به طوری که باید با سیستم آب رسانی سیار در برطرف مشکل آن ها اقدام گردد.

• جمعیت عشایر استان

نیکزادی گفت: عشایر استان کرمان با جمعیتی افزون بر 109 هزار و 439 نفر در 56 درصد مساحت استان حضور دارند که با پرورش بیش از 3 میلیون و 100 هزار رأس دام، یکی از قطب های مهم فراوری گوشت قرمز و محصولات لبنی استان محسوب می شوند. وی با اشاره به فراوریات سالانه دامی عشایر شامل گوشت، شیر، کرک، پشم و دیگر فرآوری های لبنی که نقش بسزایی در اقتصاد کشور دارد، اظهار کرد: آمار فراوریات عشایر شمال و جنوب استان در بخش های فراوری گوشت 17 هزار و 976 تن، شیر و محصولات لبنی 35 هزار و 870 تن و صنایع دستی شامل قالی، قالیچه، تابلوفرش، گلیم، جاجیم، سوزن دوزی و حصیربافی 25 هزار و 318 متر مربع است.

نیکزادی همچنین گفت: از بین رفتن مراتع میان بند عشایر، اصلاح نشدن زمان حضور آن ها در قشلاق و ییلاق و تخریب مسیرهای کوچ عشایر به خصوص هنگام کوچ از قشلاق به ییلاق در فصل بهار به دلیل بارندگی ها می تواند چالش هایی جدی را برای آن ها به وجود آورد. مدیر کل امور عشایر استان کرمان با اشاره به مصوبه ای که توسط هیات وزیران در سال 1395 تصویب شده و به واسطه آن دستگاه ها و نهادهای فرهنگی، مسئولیت انجام و ارائه بخشی از خدمات فرهنگی به جامعه عشایری است، گفت: محرومیت زدایی، توسعه متوازن، ساماندهی و ارتقای کیفیت زندگی، تعالی فرهنگی و پاسداری از ارزش های اصیل و مواریث فرهنگی، رشد و شکوفایی استعدادها و ظرفیت های انسانی و ارتقای شاخص های فرهنگی در جامعه عشایری از جمله وظایفی هستند که برای دستگاه ها و نهادهای فرهنگی تعریف شده است.

نیکزادی با اشاره به آیین نامه ساماندهی مصوب سال 1384 که سایر دستگاه های اجرایی موظف به انجام بعضی فعالیت های مرتبط با جامعه عشایری هستند، گفت: دستگاه ها بخشی از اعتبارات خود را در مناطق عشایری اختصاص داده اند که با نیازسنجی در سطح شهرستان ها قرار بر برطرف مشکل شده است که در این زمینه جا دارد از تمامی دولتمردان و فراکسیون عشایری در مجلس شورای اسلامی که نهایت سعی و کوشش خود را در برنامه ششم و توسعه و قانون بودجه امسال نسبت به برطرف موانع قانونی همت کردند، قدردانی کنیم.

• اقدامات صورت گرفته برای عشایر

مدیر کل امور عشایر استان کرمان به فعالیت های صورت گرفته با اعتبارهای دریافتی سال گذشته اشاره نمود و گفت: آب رسانی سیار برای تأمین آب آشامیدنی 5 هزار خانوار، تهیه و توزیع تانکر ثابت و سیار، ذخیره آب 78 دستگاه، تهیه و توزیع لوله انتقال آب آشامیدنی 70 کیلومتر، لایروبی و مرمت و بهسازی منابع آب (چشمه و قنات) و حفر 11 مورد چاه از جمله این اقدامات بوده است.

رضا نیکزادی اضافه نمود: مرمت بیش از 15 هزار کیلومتر راه های عشایر، 13 مورد احداث ابنیه فنی (آب نما و ابرو)، بازگشایی زیرسازی و شن ریزی راه های عشایری 8/5 کیلومتر، احداث 6 باب آب انبار، برگزاری دوره های آموزشی و ترویجی (صنایع دستی، دامداری و کشاورزی 11270 نفرروز)، تهیه و توزیع پنل خورشیدی 125 دستگاه، جذب 82/5 میلیارد ریال اعتبارات تملکی در قالب طرح های خدمات پشتیبانی به کوچندگان و زیربنایی آب و راه، مبلغ 234 میلیارد ریال تسهیلات بانکی در راستای مقابله با خشکسالی و تأمین نهاده های دامی عشایر در طرح زنجیره فراوری گوشت قرمز از دیگر فعالیت های صورت گرفته عشایر در دولت تدبیر و امید بوده است.