پیش بینی آینده اینترنت ایران در سال 1400 - مجله سفرنامه دبی

در مطلب کمی درباره آنچه که بر سر اینترنت ایران در سال 1399 گذشت را مرور کردیم.

حالا، می خواهیم کمی درباره آینده اینترنت سال جدید صحبت کنیم. بگوییم باید انتظار چه رویدادها و خبرها را داشته باشیم و در بهترین حالت شرایط اینترنت ایران چگونه خواهد بود.

این پیش بینی ها و چشم اندازها کاملا یک نظر شخصی و براساس رصد خبرها و اتفاقات در سال گذشته است. می توانند این اتفاقات بیفتند یا اصلا نیفتند یا بدتر و بهتر از آنچه که تصور کردیم؛ رخ دهد.

با ما همراه باشید تا بیینیم در فضای اینترنت کشور امسال چه خبرهایی خواهد بود:

اینترنت ADSL: مرگ تدریجی

واقعیت این است اصلا نمی توان برای اینترنت ADSL چشم انداز روشن و خوب تصور کرد. هر سال کاربران بیشتری از ADSL به سوی دیگر پلتفرم های اینترنت از جمله اینترنت موبایل مهاجرت می کنند.

شرکت های FCP عمدتا زیان ده هستند و دست به هر ترفندی می زنند تا مشتریان بیشتری جذب کنند. از تخفیف های ویژه تا دادن حجم های زیاد چند ده هزار گیگابایتی و انواع آفرها و تشویق ها برای اینکه کاربران ADSL وفادار بمانند یا تمدید کنند.

گزارش رگولاتوری نشان می دهد فقط 4 الی 5 میلیون پورت ADSL فعال در کشور وجود دارد که عمدتا دست مخابرات و شرکت هایی مانند شاتل و های وب هستند و سهم دیگر شرکت های FCP زیر 1 درصد است.

دلایل زیادی برای این افول و کاهش محبوبیت ADSL وجود دارد. از سرعت و کیفیت پایین اینترنت تا انحصار و عدم دسترسی همه کاربران به آن و جواب گو نبودن نیازهای بخش عمده ای از جامعه!

این روزها دیگر سرعت های 2 و 4 مگابیت اصلا طرفدار ندارند و فقط سرویس های 8 و 16 مگابیت توسط کاربران خریداری می شوند که باز هم سرعت های واقعی و با کیفیتی نیستند؛ در صورتی که همان کاربر روی گوشی موبایل خود در بدترین حالت اینترنت موبایل سرعتی بالای 20 مگابیت می دهد.

قطعا در سال 1400 با کاهش بیشتر کاربران ADSL روبرو خواهیم بود و شرکت های FCP بیشتری از بازار حذف می شوند.

اینترنت VDSL: رشد لاک پشتی

چند سالی می شود که در فضای اینترنت ایران صحبت از اینترنت پرسرعت VDSL است. اینترنتی که نسل جدیدتر و به روزتر و سریع تر ADSL است و اگرچه در دنیا باز هم یک اینترنت کنار گذاشته شده است ولی برای کاربران ایرانی یک آرزو و رویا است.

اینترنت VDSL سرعت دانلود و آپلود را به بالای 50 مگابیت بر ثانیه می رساند و تاخیر کمتری نسبت به ADSL دارد. اما ارائه وی دی اس ال وابسته به زیرساخت است. باید مراکز مخابراتی تجهیز شوند؛ کافوهای اینترنتی در خیابان ها تجهیز شوند؛ مخابرات کابل کشی فیبرنوری کند و کلی کارهای زیرساختی و زیربنایی دیگر!

تحریم های ایران، دست خالی شرکت های FCP، انحصار مخابرات و نبود عزم و اراده جدی در سطح ملی و مدیران کشوری برای توسعه اینترنت ثابت باعث شده تا اینترنت VDSL پیشرفت لاک پشتی داشته باشد.

در ابتدای سال 99، وزیر جوان ارتباطات از کلید خوردن پروژه بزرگی برای ارائه 5 میلیون پورت VDSL تا خاتمه همان سال خبر داد. اتفاقی که بسیار هیجان انگیز بود و باعث امیدواری کاربران شد. آغاز کار هم تجهیز دو استان تهران و قم به پورت های VDSL بود.

اما در خاتمه سال، فقط چند صد هزار پورت VDSL تحویل مشتریان شده و عملا این پروژه ناکام باقی ماند. شرکت های اینترنتی مانند آسیاتک، شاتل، پیشگامان و های وب گفتند کاملا آماده ارائه سرویس های VDSL بودند ولی مخابرات همکاری نکرده است. مخابرات هم گفت ارائه سرویس برای او به صرفه نبوده است و باید وزارت ارتباطات قرارداد جدیدی با مخابرات ببندد و قرارداد معروف بیت استریم به زیان مخابرات است.

بعید است در سال 1400 شاهد رشد سریع اینترنت VDSL باشیم. چون هیچ چیزی نسبت به سال 1399 تغییر نکرده است. نه مخابرات برنامه ای برای تغییر و سرمایه گذاری و همکاری و دست کشیدن از انحصار کابل کشی دارد و نه در سطح مدیران طراز اول کشور و ارتباطات عزمی ملی برای توسعه اینترنت ثابت دیده می شود.

فعلا، در ایران فقط حدود 2 میلیون پورت VDSL فعال است و شاید در خاتمه سال 1400 شاهد افزایش حدود یک میلیون پورت دیگر باشیم.

اینترنت FTTH: ورود بخش خصوصی و امید به تغییر بازی

اتاق بزرگ اینترنت فیبرنوری در سال 1399، ورود شرکت های وب و ارائه سرویس بود. تا پیش از این، فیبرنوری هم مانند ADSL و VDSL در انحصار مخابرات بود و این شرکت سرویس های FTTH خود را در قالب سرویس اینترنت تانوما به هر شکل و قیمت و حجم و کیفیتی ارائه می داد.

های وب یک شرکت خصوصی است که اقدام به کابل کشی فیبرنوری و ارائه سرویس FTTH کرده است. اگرچه فعلا های وب فقط در تهران و کرج این سرویس را ارائه می دهد ولی می توانیم امیدوار باشیم در سال 1400 شهرهای دیگری هم زیر پوشش آن بروند.

مخابرات هم سرویس فیبرنوری خود را گسترش خواهد داد ولی نباید انتظار رشد و توسعه بسیار سریع یا گسترده ای داشت. مخابرات همیشه نشان داده لاک پشتی حرکت می کند و توجیهی برای ارائه سرویس های فیبرنوری و VDSL نمی بیند و هدف گذاری در این زمینه ندارد.

اینترنت موبایل: فایوجی، فایوجی، فایوجی

در حوزه اینترنت موبایل همه توجه ها و تمرکزها و خبرها معطوف اینترنت 5G است. اولین سایت های 5G ایرانسل و همراه اول در سال 1399 راه اندازی شدند.

در واقع، باید گفت اینترنت فایوجی از سال گذشته وارد ایران شده است و در چندین شهر از جمله تهران، مشهد، شیراز، بوشهر، جزیره کیش و غیره ارائه 5G آغاز شده است.

قطعا در سال 1400 شاهد رشد سریع و گسترده 5G در ایران خواهیم بود. اپراتورهایی مانند همراه اول و ایرانسل سعی می کنند سایت های 5G بیشتری راه اندازی کرده و آغاز به ارائه سیم کارت و بسته اینترنت 5G کنند.

اپراتوری مانند رایتل از اولین سایت های 5G خود رونمایی می کند و شرکت های مانند مبین نت سرویس اینترنت خانگی 5G خود را به سازمان ها و مشترکان خانگی عرضه خواهند کرد.

فعلا، در بحث 5G کمیت بر کیفیت غالب است و همه به دنبال توسعه شبکه و افزایش سطح پوشش دهی هستند و نباید انتظار افزایش کیفیت را داشت ولی همین که کاربران بتوانند به یک اینترنت موبایل با سرعت چند صد مگابیت هم دسترسی پیدا کنند؛ غنیمت بزرگی است.

پیش بینی می شود در این سال شاهد عرضه مودم های 5G خانگی هم از سوی اپراتورها باشیم. برخی سرویس های سازمانی و کسب وکاری نیز ارائه می شود تا 5G نقش اصلی خودش را به عنوان پیش ران صنعت و خدمات ایفا کند.

گوشی های موبایل 5G ارزان تری وارد بازار می شود و افراد بیشتری می توانند به 5G دسترسی داشته باشند.

اما آیا 5G در سال 1400 فراگیر می شود؟ بعید است و 2 الی 3 سال طول می کشد که 5G جایگزین 4G LTE در ایران شود. در این مدت هنوز 4G حرف اول را در کشور می زند و بهترین اینترنت، سریع ترین اینترنت، در دسترس ترین اینترنت و با ضریب نفوذ ترین اینترنت ایران است.

اینترنت TD-LTE: پروژه ای شکست خورده و در آستانه جمع آوری

اینترنت تی دی ال تی از همان ابتدا با یک فرض اشتباه پا به ایران گذاشت. تصور مدیران مخابراتی و اپراتورها این بود که حالا که نمی شود به سرعت اینترنت ثابت را در ایران توسعه داد و در هر خانه ای یک اتصال اینترنت با سرعت بالا داشت؛ اینترنت بی سیم ثابت نسل چهار را جایگزین ADSL و VDSL کنیم.

اما استقبال کاربران از اینترنت TD-LTE در این چند سال چقدر بوده است؟ براساس ، فقط 1 درصد کل کاربران اینترنت از سرویس های TD-LTE استفاده می کنند. به طور دقیق، ما در کشور نزدیک به 1 میلیون و 500 هزار کاربر تی دی ال تی داریم.

این آمار به خوبی نشان می دهد پروژه اینترنت TD-LTE شکست خورده است. این در حالی است که ایرانسل و مبین نت دو اپراتور بزرگ تی دی ال تی در ایران هستند و چندین شرکت دیگر هم از این دو سرویس گرفته و در قالب اپراتور مجازی به مردم می فروشند. اضافه کنید اپراتوری مانند زی تل که یک سرویس نامحدود ارایه می دهد.

در سال 1400، اتفاق بسیار خاصی برای اینترنت TD-LTE نمی افتد؛ جز اینکه بسته های آن گران تر شوند. تی دی ال تی فناوری نیست که بشود آن را ارتقا داد یا کیفیت آن را بالا برد.

ضمن اینکه باندهای 3500 مگاهرتزی که این نوع سرویس اینترنت گرفته است؛ بهترین باندهای فرکانسی برای ارائه اینترنت 5G هستند و اپراتورها در صدد آزادسازی این باندها برای ارائه اینترنت 5G هستند.