آرتروز و التهاب مفصل بین مهره ای - مجله سفرنامه دبی

نویسنده: حمید وثیق زاده

منبع:راسخون

آرتروز مفصل بین مهره ای در حقیقت التهاب مفاصل بین مهره ای در قسمت خلفی ستون مهره ها می باشد. در این مقاله اطلاعاتی در رابطه با این مشکل، علل وقوع آن، علائم ، تشخیص و درمان آن ارائه می گردد.

ستون مهره ها در انسان از 24 مهره تشکیل شده است و این مهره ها از طریق مفاصل بین مهره ای به یکدیگر متصل می باشند. به این صورت که هر یک از مهره های ستون مهره در انسان از طریق دو مفصل بین مهره ای احاطه شده است. یک مفصل بین مهره ای دو سطح استخوانی دارد. هر مفصل بین مهره ای از طریق پوشش یا کپسول ضخیمی از رباط ها احاطه شده است و حرکت آن از طریق مایع سینوویال در مفصل و یک لایه صاف و هموار غضروف تسهیل شده است. مانند هر مفصل دیگری در بدن، هرگونه مشکل در مفصل بین مهره ای منجر به احساس درد و ناراحتی شدیدی می گردد. هر گونه بیماری مفصلی آرتروز نام دارد و بنابراین، بیماری مفاصل بین مهره ای به اسم آرتروز مفصل بین مهره ای شناخته می گردد. درد در مفصل بین مهره ای گردن مربوط به آرتروز مفصل بین مهره ای گردنی است در حالی که احساس درد در قسمت تحتانی کمر، مربوط به آرتروز مفصل بین مهره ای کمری می باشد.

علل

دلیل دقیق آتروز مفصل بین مهره ای تا به امروز مشخص نیست، اما فرسودگی و ساییدگی مفصل معمولاً دلیل اصلی است. این بیماری نوعی آرتروز فرسایشی است که استئو آرتریت هم نامیده می گردد. سابقه درد کمر در گذشته هم می تواند دلیل آن باشد. گاهی دلیل درد می تواند آزاد شدن بعضی مواد شیمیایی در هنگام درد و در مجاورت مفصل بین مهره ای باشد. فرسودگی و ساییدگی در اطراف مفصل بین مهره ای سبب کاهش فاصله میان دو مهره می گردد، و سبب اصطکاک میان دو مفصل بین مهره ای و در نتیجه درد شدید می گردد. در بعضی موارد هم دلیل درد رباط های پاره شده و شکستگی ها می باشد.

علائم

مهم ترین علامت احساس درد در گردن یا قسمت تحتانی کمر می باشد. هیچ گونه علامت اختصاصی وجود ندارد، زیرا این علائم ممکن است مربوط به سایر مسائل سلامتی هم باشد. آرتروز مفصل بین مهره ای گردنی سبب ایجاد درد در گردن و هم سردرد می گردد. دردی که منشأ آن آرتروز مفصل بین مهره ای است، با خوابیدن یا استراحت کردن بیشتر می گردد. چرخیدن یا خم شدن بدن به سمت عقب سبب تشدید درد می گردد. آرتروز مفصل بین مهره ای کمری موجب ایجاد درد در قسمت تحتانی کمر می گردد و این درد معمولاً به کفل ها یا پاها منتشر نمی گردد. گاهی خار استخوانی به درون مفصل بین مهره ای رشد می نماید و مسائل دیگری نظیر تنگی کانال نخاعی ایجاد می گردد که این مشکل سبب احساس خستگی و ضعف، درد و بی حسی در پاها و کفل ها می گردد.

تشخیص

معمولاً آرتروز مفصل بین مهره ای تنها دلیل احساس درد در گردن و قسمت تحتانی کمر نیست. سایر مسائل نظیر دیسک فرسوده و تخریب شده، آرتروز ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی، و سایر موارد هم در ایجاد درد نقش دارند. سی تی اسکن، تصویر برداری با اشعه ایکس یا ام آر آی می تواند به تشخیص این مشکل یاری کند. تصویربرداری از استخوان آزمایشی به منظور آنالیز و یافتن ناحیه ملتهب طناب نخاعی است و برای مشخص کردن دلیل دقیق درد در ناحیه خلفی مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی برای یافتن آرتروز مفصل بین مهره ای بی حسی موضعی به مفصل بین مهره ای تزریق می گردد و اگر در فرد مبتلا سبب کاهش درد در نتیجه این تزریق گردد، آرتروز تشخیص داده می گردد.

درمان

دارو درمانی، فیزیوتراپی و تزریقات سه درمان اصلی برای افراد مبتلا می باشند. خودداری از موقعیت هایی که سبب ایجاد درد می گردد، می تواند یک درمان آغازین باشد. درمان فیزیوتراپی کشش و انقباض به تقویت قدرت ماهیچه ای و در نتیجه حمایت از مفاصل یاری می نماید. بعضی داروها به کاهش درد ایجاد شده در اثر این مشکل یاری می نمایند. تیلنول، ترامادول و کدئین از جمله داروهای کاهنده درد می باشند. داروهایی نظیر مورفین به منظور درمان درد بسیار شدید به کار می فرایند. همانطور که در تشخیص بیماری اشاره شد، تزریقات به کاهش درد به طور موقتی یاری می نمایند. برای کاهش درد به مدت طولانی تر، تزریق استروئیدها به مفاصل بین مهره ای انجام می گیرد. گاهی روش هایی نظیر استفاده از رادیو فرکانس یا سرما درمانی به منظور قطع عصب مربوط به مفصل بین مهره ای آسیب دیده به کار می فرایند. این روش ها عصب را از بین نمی برند و ممکن است احتیاج به تکرار درمان به فاصله شش ماه وجود داشته باشد. روش دیگر از بین بردن عصب سینو ورتبرال است که گاهی مورد استفاده قرار می گیرد، در این روش از طریق عبور جریان الکتریکی عصب کاملاً از بین می رود. این مشکل به ندرت احتیاج به جراحی پیدا می نماید.

این بیماری در افراد با سن بیشتر از 50 سال مشاهده می گردد. این مشکل نمی بایستی نادیده گرفته گردد و درمان به موقع برای جلوگیری از پیامدهای بعدی این بیماری الزامی است.

/ج

منبع: راسخون