ریشه یابی افت حدود 11 هزار واحدی بورس - مجله سفرنامه دبی

به گزارش گروه اقتصادی خبرنگاران، برای اولین بار بورس با افت حدود 11 هزار واحدی همراه بود و شاخص کل وارد کانال 308 هزار شد. تا به امروز در هیچ زمان دیگری شاخص بورس افتی 5 رقمی و بیشتر از 10 هزار واحد را تجربه ننموده بود. از سوی دیگر ارزش معاملات بورس و فرابورس هم کاهش قابل توجهی داشت و مجموع معاملات این دو بازار کمتر از دو هزار میلیارد تومان اعلام شد.

چندی پیش تصویری از استقبال سرمایه داران جدید برای ورود به بورس منتشر شد. بعضی کارشناسان معتقدند استقبال اخیر موجبات بروز رفتار های هیجانی را ایجاد نموده است. از این رو شاهد افتی بسیار شدید و در نوع خود بی سابقه در تاریخ بورس بوده ایم.

در این راستا علی صحرایی، مدیرعامل شرکت بورس تهران ضمن هشدار به سرمایه گذاران بازار سرمایه گفت: سرمایه گذاران فقط پس انداز خود را وارد این بازار نمایند و دارایی های ثابت و روزمره خود را به عنوان سرمایه گذاری وارد بورس ننمایند و از مشاوره افراد مورد اعتماد استفاده نمایند.

صحرایی توجه به شایعات را یکی از علل بروز افت و خیز ها در بازار سرمایه می داند و در این خصوص گفت: سرمایه گذاران جدید به هیچ وجه دنبال روی شایعات و اخبار فضای مجازی نباشند و بر اساس آن تصمیم نگیرند.

افت حدود 11 هزار واحدی بازار سرمایه تا حدی نگران نماینده بوده است. حامد ستاک، کارشناس ارشد بازار سرمایه معتقد است این افت و خیز ها ذات بازار های سرمایه و اقتصادی است و اجتناب از آن ها امکان پذیر نیست. از سوی دیگر او معتقد است سرمایه دارانی که به جای حضور مستمر و بلندمدت در بازار سرمایه برای کسب سود، می خواهند یک شبه به سود های هنگفتی برسند، نوسان های اینچنینی را در بورس ایجاد می نمایند.

رفتار در هر بازاری بر دو نوع واکنش و پس از واکنش است. زمانی که سرمایه گذاران غیرحرفه ای به بهانه کسب سود های یک شبه وارد بازار می شوند، اتفاق هایی نظیر صعود و نزول های هیجانی، اجتناب ناپذیر است. بازار سرمایه در حال پوست اندازی است و در این راه نیز اتفاقات اینچنینی رخ می دهد. چند سال پیش بازار سرمایه به واسطه تغییر قوانین و مقررات دگرگون شد. همین عامل سبب ورود افراد متخصص و سرمایه داران جدید به این بازار شد. تا قبل از این تغییرات، سرمایه گذاری در بازار سرمایه به صورت خانوادگی بود.

از سوی دیگر، شرایط بازار های موازی رقیب نیز بر بازار سرمایه تاثیرگذار است و باعث ورود افراد جدیدی به این بازار می شود. با توجه به اینکه سایر بازار های موازی رقیب مانند مسکن، ارز و... به شدت رکودی شدند تمایل به سرمایه گذاری در آن ها کمتر است و افراد ترجیح می دهند به سمت بازار های پویاتری بروند به طور مثال به دلیل رکود عمیق در بازار مسکن، سرمایه های سرگردان رغبت بیشتری به بورس دارند. این اتفاق علاوه بر اینکه ثبات بر کشور حاکم می نماید، برای فضای کلی اقتصاد کشور مفید است. در سایه ورود و رغبت سرمایه داران به بازار سرمایه، افت و خیز شاخص ها طبیعی خواهد بود، چراکه صعود و نزول از رفتار انسان ها نشات می گیرد و انسان ها نیز غیر قابل پیش بینی هستند.

نکته دیگری که باید به آن اشاره شود، تفاوت بین حباب و هیجان است. هیجان ها ممکن است بر قیمت ها، میزان فروش و خرید و... تاثیر بگذارند و روند بازار را با شیب های تندی همراه نمایند. اما اتفاقی که در بورس رخ داد، نشات گرفته از حباب نیست. در واقع در شرایط فعلی صحبت کردن از حباب زود است. بر خلاف بازار های دیگر که با ورود سرمایه و نقدینگی سرگردان دچار حباب قیمتی می شوند، ورود نقدینگی به بازار سرمایه نه تنها تورم زا نیست، بلکه حباب قیمتی نیز ایجاد نمی نماید، چراکه هر گونه تمایلی به بورس، به نفع فضای فعلی اقتصاد کشور است. نکته دیگری که باید به آن پرداخت، این است که بازار سرمایه در بلندمدت نوسان های وحشتناکی را تجربه نخواهد کرد. اما اگر سرمایه داران بخواهند به امید کسب سود در کوتاه مدت به آن وارد یا از آن خارج شوند، قطعا به سود و زیان هایی دچار می شوند.

برای مدیریت اوضاع فعلی اقتصاد مدیران باید تدابیر لازم را برای ورود نقدینگی بیشتر به بورس به کار گیرند. این کار هم به نفع اقتصاد است و هم به نفع بازار سرمایه.

وقتی موج بزرگی ایجاد می شود، در این گونه مواقع افراد غیرحرفه ای به سمت صندوق های سرمایه گذاری می روند. با وجود اینکه گردانندگان این صندوق ها افراد حرفه ای هستند که با یک فراز یا فرود، تصمیم به خرید یا فروش نمی گیرند، اما بر اساس خواست سرمایه داران عمل می نمایند. به این ترتیب که سرمایه داران خرد با دیدن رنگ قرمز هیجانی می شوند و به صندوق برای فروش دستور می دهند.

نمی توان ادعا کرد که مسببان این اتفاق افراد نابلد و تازه کار بودند. شاید روند بازار باعث شده که بعضی پیش بینی نمایند بهتر است سهام شان فروخته تا در آینده با قیمت پایین تری خریداری شود. نکته ای که در میان ریزش شدید بورس نباید از آن غافل شد، این است که حلقه گمشده بازار سرمایه، سبدگردانانی هستند که در روز های خوب و بد با استفاده از منطق بازار اقدام به خرید و فروش سهم نمایند.

بازار سرمایه باید بازارگردانان متعهد و متخصص داشته باشد که در این شرایط به بازار یاری نمایند و در روز هایی که بازار دچار هیجان کاذب است، بفروشند. اما به جای این کار حتی افراد حرفه ای به بازار سرمایه به چشم بازاری برای تامین اقتصادی می نگرند و در روز های خوب سهم ها را می خرند. متاسفانه نگرش به بازار سرمایه، تامین اقتصادی، بالا بردن نقدینگی و افزایش جذب افراد است. اگر این حلقه اضافه شود، اعتماد سرمایه داران به بازار سرمایه برمی شود.

نوسان های ریز و درشت به ضرر نوسان گیران موقت و سفته بازان است. این ها افرادی هستند که وقتی قیمت ها افزایش می یابد، حجم بالایی از سهم را یا با سرمایه های خودشان یا سرمایه های دیگران و به صورت اعتباری می خرند. البته افرادی که سهام بلندمدت دارند، نسبت به این نوسان ها واکنشی نشان نمی دهند، چون می دانند این نوسان ها جزو ذات بازار است، اما تازه کار ها دچار اضطراب می شوند.

بازار سرمایه تا دو سال پیش روزی هزار میلیارد تومان معامله می شد و حتی این رقم، بالا محسوب می شد. این در حالی است که میانگین فعلی معاملات روزانه بازار سرمایه به دو هزار میلیارد تومان می رسد. این نشان می دهد افرادی تازه جز از فعالان همیشگی وارد بازار شدند و یک فضای جدیدی در آن ایجاد شده است. این می تواند به عمق بازار نیز یاری کند. آمار ها حاکی از آن است که 700 یا 800 هزار نفر در عرضه اولیه یک سهم اقدام به خرید آن کردند. این نشان از اقبال عمومی به بازار سرمایه است. تا چند سال پیش فعالان بازار بورس یک پنجم این عدد نیز نبود.

منبع: روزنامه اعتماد