کاوش و بازسازی قلعه تاریخی در الموت کلید خورد ، کوشش برای کشف اسرار دژ نفوذ ناپذیر الموت - مجله سفرنامه دبی

حدس قلعه لمبسر الموت به منظور حفاظت و بازسازی این اثر تاریخی شروع شد. این قلعه در متون تاریخی به کلید قلاع گیلان ملقب است.

کامبیزکبیری، سرپرست هیئت باستان شناسی، با اشاره به اینکه قلعه لمبسر بزرگترین دژ منطقه الموت به شمار می رود گفت:

این قلعه برای نخستین بار در سال 1388 به وسیله حمیده چوبک مدیر پایگاه الموت، مورد کاوش باستان شناختی قرارگرفت که از نتایج آن می توان به شناسایی بنایی به صورت ردیفی از اتاق های مستطیلی با کاربری انبار و سربازخانه و مقادیری از آثار منقول فرهنگی از دوره اسماعیلیان تا عصر سادات مرعشی و اوایل دوره صفوی اشاره نمود.

کبیری با اشاره بهبرج های دفاعی که از دیگر عناصر معماری لمبسر هستند، توضیح داد:

برج های مدور این قلعه با اینکه روی در خرابی دارند، اما کماکان تسلط و رجحان خود را به دره های اطراف، جلگه جنوبی و زمین شیب دار قلعه حفظ نموده اند.

سرپرست هیئت باستان شناسی اظهارکرد:

هدف از کاوش های این فصل از قلعه لمبسر در ترانشهE31؛ شناسایی و خواناسازی برج آسیب دیده غربی، در جهت مطالعه ساختاری (کالبدی)، استحکام بخشی شالوده و به کارگیری مجدد سنگ های فرو غلتیده در بازسازی بخش های تخریب شده آن است.

او خاطر نشان ساخت:

از جمله نتایج این فصل (کاوش) می توان به شناسایی یک دیوار خشتی با شالوده سنگی در پشت برج مدور مذکور همراه با کشف مقادیری سفال و کاشی از نوع سفال اسگرافیاتو و کاشیهای تک رنگ (فیروزه، آبی روشن، سفید و سیاه) مربوط به قرون میانی اسلامی، اشاره نمود.

دژ کهن و مشهور لمبسر با ارتفاع 1255متر از سطح دریا، در سه کیلومتری شمال شرق شهر رازمیان مرکز بخش الموت غربی و در غرب دره عمیق رودخانه نینه رود (از شاخابه های شاهرود)، قرارگرفته است.

در دوره اسلامی و در زمان حکومت حسن صباح، ساکنان قلعه لمبسر دو قوم رشاموج و لامسالار بودند که پیشوای اسماعیلیان جمعی از فداییان را به همراه کیا بزرگ امید رودباری در سال 489 هجری برای تسخیر آن فرستاد،کیا بزرگ بیست سال در قلعه لمبسر ساکن بود و پس از درگذشت حسن، جانشین و فرمانروای قلعه الموت شد.

در طی 170 سال فرمانروایی اسماعیلیان در الموت، قلعه لمبسر که در متون تاریخی به کلید قلاع گیلان نیز ملقب است، جایگاه بسیار مهمی در منطقه البرز مرکزی داشته تا جایی که پس از سقوط قلعه الموت و فتح آن به وسیله هلاکوخان، یک و نیم سالی را در برابر محاصره و یورش مغولان پایداری کرد و عاقبت با شیوع بیماری وبا در میان ساکنان قلعه در سال 655هجری به تصرف تاتارها عایدی.