راز سفرهای خارجی سعد حریری، تشکیل کابینه لبنان به کجا رسید؟ - مجله سفرنامه دبی

حسان دیاب، جانشین حریری، ماه اوت همین سال و پس از انفجار بندر بیروت، استعفا کرد. سپس مصطفی ادیب، سفیر سابق لبنان در آلمان مأمور تشکیل کابینه شد؛ اما او نیز چند هفته بعد به دلیل اختلافات و رقابت های درون جناحی، از وظیفه تشکیل دولت عذرخواست.

از آن موقع تا به امروز توفیقی درباره تشکیل دولت جدید لبنان حاصل نشده است و اختلاف نظر میان میشل عون رئیس جمهور و سعد حریری نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه لبنان وجود دارد. کوشش های موازی از سوی اسقف مارونی های لبنان بشاره الراعی برای از سرگیری جلسات میان میشل عون و حریری انجام گرفته؛ اما تا به امروز نتایج مثبتی به دنبال نداشته است. هدف از این رایزنی ها؛ خنثی کردن کوشش ها برای کشاندن لبنان به سمت فروپاشی و ممانعت از شعله ور کردن اختلافات فرقه ای، مذهبی و هرج و مرج سیاسی است.

2 عامل دخیل در عدم تشکیل کابینه لبنان

اینکه چرا تحول مثتبی در زمینه تشکیل کابینه جدید لبنان رخ نمی دهد و دولت جدید متولد نمی گردد باید گفت که شرایط کنونی لبنان بسیار متشنج است. دو عامل این را تقویت می نماید: نخست: تشکیل کابینه به مرحله بن بست رسیده است؛ زیرا عون و حریری بر همان مسیری که از زمان انتصاب حریری برای تشکیل کابینه مشخص نموده اند اصرار دارند و هردو از امتیاز دادن و یا عقب نشینی از مطالب خود امتناع می نمایند.

دوم: بعضی از افراد با نفوذ خواستار گام ها و اقدامات شتابزده هستند، با این فرض که این اقدامات عامل فشاری بر نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه ایجاد می نماید و باعث می گردد وی از تشکیل کابینه انصراف دهد و راه را برای یک شخصیت سنی دیگر به جای حریری باز کند که تفاهم میان آن دو برای تشکیل حکومت با توجه به معیارهایی که معین می نمایند راحت تر باشد؛ اما حریری به هیچ وجه حاضر به انصراف دادن نیست.

آنچه می توان گفت این است که پیشرفتی در پفراینده تشکیل کابینه حاصل نشده است. سعد حریری نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه لبنان بر موضع خود درباره نحوه تشکیل کابینه و سازوکارهای آن اصرار دارد و در مقابل موضع میشل عون رئیس جمهور لبنان و جریان ملی آزاد لبنان متفاوت از نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه است.

درباره تعداد اعضای کابینه و سازوکار تشکیل آن اختلاف نظر میان طرفین وجود دارد و کار به تنش لفظی میان طرفین هم کشیده شده است و کوشش های بشاره الراعی رهبر مسیحیان مارونی لبنان هم نتیجه ای به دنبال نداشته است. کوشش هایی از سوی حزب الله و عباس ابراهیم و بعضی گروههای سیاسی لبنانی و حتی فرانسوی ها صورت گرفته است؛ اما تا به امروز نشانه های مثتبی از تشکیل کابینه وجود ندارد. هر چند ممکن است بعضی عوامل خارجی دخیل باشد اما مشکل لبنان اساساً داخلی است و اوضاع امنیتی بحرانی و بحران های اقتصادی و سیاسی، اجازه انتظار طولانی تر را نمی دهد.

آینده ارتباط میشل عون رئیس جمهور لبنان و سعد حریری نخست وزیر مکلف به تشکیل کابینه جدید در هاله ای از ابهام واقع شده است و به نظر می رسد افق آینده لبنان با توجه به شرایط موجود همچنان نامعلوم باشد.

طبق خبرهای واصله از منابع نزدیک به کاخ ریاست جمهوری پس از فیلم منتشر شده از سخنان رئیس جمهور میشل عون علیه حریری، بحث های سیاسی بسیاری در این زمینه به راه افتاده که ارتباط این دو را در آستانه فروپاشی قرارداده است.

انتشار فیلم ویدئویی از ملاقات عون و دیاب نخست وزیر دولت پیشبرد امور قبل از آغاز جلسه شورای عالی دفاع لبنان در کاخ ریاست جمهوری بعبدا که در آن عون، سعد حریری را به دروغگویی متهم می نماید، بحرانی را به وجود آورده است که به نظر می رسد آخرین رشته های ارتباط این دو را قطع کند.

اما نکته قابل توجه در این میان این است که سعد حریری نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه لبنان در حال حاضر بیشتر وقت را خود را میان دبی و استانبول سپری می نماید به طوری که وی تعطیلات عید را به همراه خانواده خود در امارات گذراند و سپس به ترکیه در سفرسرزده رفت و دوباره به لبنان بازگشت و مجدداً به امارات رفت.

به نظر می رسد که حریری به دنبال پرکردن رکود کنونی در فرایند تشکیل کابینه این کشور با تحرکات خارجی است که دستاوردی برای لبنان ندارد و این در شرایطی که بعبدا دید خوبی حداقل از حیث سیاسی به وی ندارد.

مأموریت تشکیل کابینه لبنان از سوی حریری تقریباً با توجه به موضع گیری رئیس جمهور لبنان و نیز عدم اعتمادی که جبران باسیل رئیس جریان ملی آزاد لبنان از آن سخن گفت، محال است.

راز سفرهای خارجی نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه لبنان

اما نکته قابل توجه راز سفرهای خارجی حریری است و اینکه جدای از امارات وی به ترکیه سفر نموده است و آنهم اندکی پس از نشست مصالحه میان قطر به عنوان متحد ترکیه با ریاض در العلاء عربستان و مهمتر اینکه وی چرا پس از ترکیه مجدداً به امارات رفت؟

باوجود اینکه نزدیکان حریری کوچک ترین اطلاعاتی نمی دهند اما احتمالاتی از سوی رسانه های لبنانی زده است از جمله اینکه یا وی با هدف تأمین منابع اقتصادی واکسن کرونا رفته یا موضوعات شخصی و بدهی هایش به ترکیه یا احتمال سومی در کار است که آن قابل توجه است یعنی حامل پیغامی از عربستان و امارات به اردوغان است که روابطش با امارات و عربستان چندان خوب نیست.

اینکه وی پس از نشست العلاء به ترکیه رفته است شاید در راستای نزدیک کردن دیدگاه ها میان ترکیه و ریاض و ابوظبی باشد زیرا ترکیه و قطر که از یکدیگر جداشدنی نیستند و بنابراین باید دروازهای ریاض و ابوظبی به سوی اردوغان گگردده گردد.

البته تحلیلگران و ناظران امور احتمال چهارمی هم می دهند و آن اینکه حریری با این سفر بخواهد پیغام شدید اللحنی به عربستان و امارات به وسیله ملاقات با اردوغان بدهد که البته این بسیار بعید به نظر می رسد زیرا حریری امکان ندارد که روابط خود با عربستان و امارات را تحت الشعاع قرار بدهد یا آنرا قطع کند و به عبارت دیگر می توان گفت که این با چراغ سبز امارات و عربستان صورت گرفته است.

نکته مهم این است که مردم لبنان فقط برایشان تشکیل دولت اهمیت دارد نه سفرهای خارجی حریری به ویژه که کشورشان با شرایط سخت و دشواری دست و پنجه نرم می نماید. با فرایند کنونی به نظر می رسد که حریری اولویتش تشکیل دولت لبنان نیست.