ترامپ و کابوس چین ، روابط واشنگتن و پکن به شرایط اول باز می شود؟ - مجله سفرنامه دبی

به گزارش، چند روزی از آغاز ماه مارس میلادی، یعنی زمانی که ترامپ به عنوان ضرب الاجل توافق تجاری میان آمریکا و چین مشخص نموده بود، گذشته است و همچنان از اعلام توافق رسمی میان دو کشور خبری نیست. با وجود این رئیس جمهور آمریکا ضرب الاجل خود را اجرایی نکرد چراکه به گفته وی در جریان مذاکرات پیشرفت های خوبی حاصل شده و او نمی خواهد اخلالی در آن ایجاد کند. اما با این حال ترامپ در روزهای اخیر در توئیتی مجددا به چینی ها تصمیم خود را برای تعلیق افزایش تعرفه ها یادآوری کرد و از آنها خواست به دلیل آنچه او آن را خوش رفتاری آمریکا در گفت وگوهای تجاری نامید، فورا تمامی تعرفه های محصولات کشاورزی این کشور را لغو کند. در هر حال هنوز شرایط مبهم باقی مانده و گمانه زنی ها و تحلیل ها در مورد سرنوشت مذاکرات و فراتر از آن آینده روابط سیاسی و اقتصادی چین و آمریکا همچنان ادامه دارد.

درهمین راستا نشریه تایم در شماره اخیر خود در مقاله ای به قلم ایان برمر نویسنده و تحلیلگر در حوزه ریسک سیاسی، به این موضوع پرداخته و به ویژه آینده روابط این دو کشور را از زاویه ای خاص مورد توجه قرار داده است. در یک نگاه اجمالی شاید بتوان گفت که چارچوب تحلیلی برمر در این نوشتار بر محور چند سوال متمرکز بوده است:

آیا به توافق نزدیک شده ایم؟

ایان برمر در پاسخ به این پرسش می گوید که از نظر رئیس جمهور آمریکا جواب مثبت است. ترامپ هنگام بازدید جمعی از فرمانداران از کاخ سفید در ماه گذشته میلادی به آنها خبر می دهد که به توافق بسیار نزدیک شده ایم. علاوه بر این، او ضرب الاجل اول مارس در رابطه با افزایش شدید تعرفه های 200 میلیارد دلاری کالاهای چینی را به دلیلی که خود آن را پیشرفت های اساسی در مذاکرات می خواند، به تعویق انداخت. رئیس جمهور آمریکا امیدوار است که اجلاسش با رئیس جمهور چین که احتمالا در اواخر ماه مارس در مارالاگو برگزار می شود، به امضای توافقی میان سران دو کشور منتهی شود. در تایید نظر برمر، این نکته را باید افزود که لری کادلو، یکی از نزدیک ترین مشاوران اقتصادی ترامپ هم چند روز پیش مدعی شد توافق اقتصادی میان پکن و واشنگتن تقریبا نهایی شده و قرار است دیداری میان روسای جمهور دو کشور به منظور امضای توافق جدید برنامه ریزی شود.

چرا دستیابی به توافق با چین؟

تحلیلگر نشریه تایمز بر این اعتقاد است که ترامپ هم اکنون در برابر مسائلی همچون تحقیقات چندوجهی، حملات فزاینده قانونگذاران دموکرات، ناکامی اش در ساخت یک دیوار مرزی و پایان شرمساری عمومی ناشی از شهادت وکیل سابقش واقع شده است و این موضوعات بر افق سیاسی اش سایه افکنده است. در چنین موقعیتی یقینا او می تواند از دستیابی به یک توافق با پکن بهره برده و آن را یک پیروزی بزرگ سیاسی قلمداد کند. در کنار این موضوع، در پیش بودن تقویم انتخاباتی الکترال آمریکا هم مساله دیگری است که ترامپ را برای دستیابی هر چه سریع تر به مصالحه با چین ترغیب می نماید. دموکرات ها از هم اکنون رقابت های درون حزبی خود را برای مقابله با او آغاز نموده اند. ترامپ هم امیدوار است که توافق با چین بتواند اثرات زیان بار تشدید یک جنگ تجاری را بر بازارهای مالی و اقتصادی خنثی سازد. در شرح آنچه برمر آنها را به عنوان اثرات و ضربات جنگ تجاری می خواند، باید اظهارات تند و انتقادی فرماندار ایالت داکوتای جنوبی آمریکا را افزود که جنگ های تجاری ترامپ را نابود نماینده ایالتش توصیف نموده است. نکته درخور توجه این است که بخش بزرگی از این تحولات زیان بار اقتصادی در مناطقی اتفاق افتاده است که در دور پیشین انتخابات ریاست جمهوری آرای خود را به حساب ترامپ واریز نموده بودند.

توافق پکن و واشنگتن زیر بنایی است؟

در این زمینه ایان برمر بحث خود را با مثال روسیه آغاز می نماید. ترامپ خواستار یک بازنگری کلی در روابط با روسیه بود و پیش بینی ها هم بر این قرار داشت که او روابط با روسیه را گسترش خواهد داد. اما در نقطه مقابل قانونگذاران هر دو حزب آمریکا همچنان به اتهام زنی به روسیه در مورد مداخله در انتخابات و ارتکاب جرائم متنوع دیگر ادامه دادند. در اینجا برمر به این نکته اشاره می نماید که نه ستایش های ترامپ و نه تنبیهات کنگره هیچ کدام روسیه را نسبت به تغییر مسیر و روشش متقاعد ننموده است. از نظر او همین شرایط برای چین هم صادق است. بدون شک ترامپ می تواند برخی امتیازات را از شی جین پینگ بگیرد؛ امتیازاتی از قبیل گسترش دسترسی شرکت های آمریکایی به بازار چین، مدیریت پولی و ارزی، خرید بیشتر سویای آمریکا از سوی پکن و وعده های در مورد تحقق دیگر خواسته های ایالات متحده. اما موضوع مهم و اساسی این است که ترامپ نمی تواند ساختار و شاکله بازی با چین را تنها بر اساس یک قرارداد تغییر دهد.

با تور چین سفر کنید

متقاعد کردن رئیس جمهور چین برای بازنگری و بازسازی مجدد الگوی وسیع اقتصادی این کشور، کاری نیست که ترامپ به هیچ وجه قادر به انجام آن باشد. دولت چین به دادن سوبسید به شرکت های بزرگ دولتی و خصوصی ادامه خواهد داد. این شرکت ها به هر وسیله ای که ممکن است به جلو هل داده می شوند، آن هم در مسیر نوآوری های جدید تکنولوژی و در رقابت با شرکت های اروپایی و آمریکایی که در حوزه های اقتصادی مهم قرن بیست و یکم همچون هوش مصنوعی، الکترونیک و انرژی های تجدیدپذیر مشغول فعالیت هستند. در این موضوعات و حوزه ها هر قدر هم که شی جینگ پینگ به ترامپ وعده دهد یا مقامات چینی به طور علنی اظهارنظر نمایند، بازهم آنها در اساس زیر بار مصالحه نخواهند رفت.

روابط آمریکا و چین به شرایط اول باز می شود؟

تحلیلگر حوزه ریسک سیاسی نشریه تایم پیش بینی خود را با این بحث اساسی پایان می دهد که چه توافق میان دو کشور انجام شود و چه توافقی صورت نگیرد، در هر دو حالت صدمه و چالش هایی که در روابط دو کشور به وجود آمده، همچنان پابرجا و غیرقابل جبران خواهد ماند. اکنون صداقت میان دو طرف در پایین ترین سطح خود طی 30 سال گذشته واقع شده است و هر یک از طرفین برای کاهش آسیب پذیری در برابر فشارهای طرف مقابل برنامه های بلندمدتی را در نظر گرفته اند. خلاصه اینکه روابط پکن و واشنگتن اکنون به طور بنیادی دچار گسست شده و نه خلاقیت و ابتکار سیاسی و نه عبارات مبهم مصالحه و توافق نمی توانند آن را تغییر دهند. در واقع این تحلیل برمر را شاید بتوان با این تعبیر زیبای فارسی شرح داد که چینی شکسته را هر قدر هم که ماهرانه بند بزنند، بازهم مثل روز اول نخواهد شد.

ضرر ماهیانه یک میلیارد و 400 میلیونی آمریکا از جنگ تجاری

اعتمادبه نفس ترامپ در آغاز جنگ تجاری با چین، بسیاری را در این اندیشه فرو برده بود که در پشت این اقدام، طراحی پیچیده ای اجرا شده و چین خیلی توانایی مقابله با آن را ندارد و درنهایت سر تسلیم در برابر آمریکا فرو خواهد آورد. اما همه چیز برخلاف تصور شد و کارشناسان اقتصادی آن را به ضرر آمریکا می دانند. کارشناسان اقتصادی تداوم جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن را نه تنها به نفع اقتصاد جهانی نمی دانند، بلکه معتقدند آمریکا در حال ضربه خوردن از این نبرد است. به گزارش آنا به نقل از سی ان ان، برخی اقتصاددانان مطرح جهانی معتقدند که اگر آمریکا و چین به یک توافق تجاری دست پیدا ننمایند، احتمال بازگشت رکود به اقتصاد بین الملل زیاد است. سی ان ان در گزارشی مدعی شد که جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن، هرماه یک میلیارد و 400 میلیون دلار به اقتصاد آمریکا ضرر می زند. شرکت خودروسازی فورد نیز در دسامبر (آذر) 2018 اعلام نموده بود که به دلیل وضع تعرفه تجاری از سوی آمریکا و چین، این شرکت نزدیک به یک میلیارد دلار متضرر شده است. نظرسنجی ها نشان می دهد که شرکت های آمریکایی از اینکه روابط تجاری آنها با چین رو به کاهش است احساس نگرانی می نمایند.